islamiyet de ''Akrabalık Hakkını Gözetme'' Hakkında Bilgiler
Yüce Allah buyuruyor:
Sen, akrabaya, yoksula ve yolda kalana hakkını ver (onları kolla, gözet). Allah’ın rızasını dileyenler için en hayırlısı budur. İşte kurtulu- şa erenler de onlardır. (Rum - 38)
Bu âyet-i kerîmede, akrabalara, yoksullara ve yolda kalan gariplere
haklarını vermemiz, onları kollayıp gözetmemiz emrediliyor. Allah’ın rızası-
nı dileyenler için en hayırlısı budur buyuruluyor ve onları kollayıp gözetenlerin
kurtuluşa ereceği (cennete gireceği) özellikle vurgulanıyor.
Akraba sözlükte, en yakın demektir. Yakın akrabalarla ilgilenmek, onları
kollayıp gözetmek ve gerektiğinde maddi ve mânevî yardımda bulunmak,
Allah’ın emri ve insanlığın görevidir.
Mahrem olan akrabaları ziyaret edip görüşmeye sile-i rahim denir.
Yüce Allah “akrabaya hakkını ver” buyurduğu için mahrem olan akrabaları
kollamak, gözetmek ve ziyaret etmek vâcib, ilgiyi tamamen kesmek ise
haramdır.
Mahrem akraba ne demektir?
Birbirleri ile evlenmeleri ebedî (sürekli) haram olan yakınlara mahrem
akraba denir.
Erkeğe ve kadına soydan mahrem olanlar kimlerdir?
Erkeğe soydan mahrem olanlar: Annesi, anneannesi, babaannesi,
kızları, kız torunları, kız kardeşleri, kız ve erkek kardeşlerinin kızları (ye-
ğenleri), halaları ve teyzeleri.
Kadına soydan mahrem olanlar: Babası, dedeleri, oğlu, erkek torunları,
erkek kardeşleri, kız ve erkek kardeşlerinin oğulları (yeğenleri), amcaları
ve dayıları.
Erkekler mahremi olan kadın akrabaları ile ve kadınlar da mahremi
olan erkek akrabaları ile kapalı bir yerde yalnız kalabilirler. Ayrı ayrı yataklarda
yatma koşulu ile aynı odada yatabilirler. hac ve umre dahil, 90 km.
ve daha uzak yerlere birlikte gidebilirler. Kadınlar mahremleri olan erkeklerin
yanında kısa kollu ve başı açık olarak oturabilirler. Ancak dizleri ve
dizlerinin üst tarafı mahremlerine de haram olduğu için ergenlik çağındaki
kızların babalarının ve yetişkin erkek kardeşlerinin yanında bile kısa etekle
ve şortla dolaşmaları haramdır.
Akrabalarla ilgilenmenin fazileti
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Rızkının bol ve ömrünün uzun (bereketli, yararlı) olmasını isteyen,
akrabaları ile ilgilensin. (Buhârî - Müslim)
Sahabeden biri, “Ya Resûlallah! Beni cehennemden uzaklaştıracak ve
cennete götürecek bir ameli (yararlı işi) haber verir misin?” dedi.
Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdu:
Allah’a ibâdet et, O’na hiçbir şeyi ortak koşma. Namazını dosdoğ-
ru kıl, zekatını tam ver ve akrabalarınla ilişkini sürdür. (Buhârî - Müslim)
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Allah’a ve âhiret gününe inanan, misafirine ikram etsin. Allah’a ve
âhiret gününe inanan, akrabalık haklarını gözetsin. Allah’a ve âhiret gü-
nüne inanan, ya hayırlı (yararlı) söz söylesin ya da sussun. (Buhârî - Müslim)
Ebû Leheb’in kızı Hz. Dürre diyor ki:
Ben, “Ya Resûlallah! İnsanların hayırlısı kimdir?” diye sordum.
Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdu:
Rabbinden en çok korkan (günahlardan sakınan), akrabaları ile
ilgilenen ve (insanlara) iyilikleri (Allah’ın emirlerini) emredip, kötülüklerden
sakındırandır. (Beyhâkî - İbni Hibban)
Peygamberimiz (s.a.v.) buyuruyor:
Akrabasının yaptığı iyiliğe aynı tür iyilikle karşılık veren, akrabalık
hakkını gözetmiş olmaz. Akrabayı koruyup gözetmek, (gerçekte)
akrabaları kendisi ile ilişkiyi kestiği zaman bile, onlara iyilik yapmaya
devam edendir. (Buhârî - Ebû Dâvûd - Tirmizî)
Peygamberimiz (s.a.v.) ashabına “Allah’ın dereceleri ne ile yüceltti-
ğini size haber vereyim mi?” dedi.
Sahabeler “Evet ya Resûlallah!” deyince, buyurdu ki:
“Sana haksızlık edeni, sen af edersin. Sana vermeyene, sen verirsin.
Seninle ilişiğini keseni (akrabalarını) sen ziyaret edersin.” (Taberânî - Bezzar)